کودکان به دلیل ناتوانی بدنشان در تنظیم دمای بدن، به طور خاص در معرض خطر گرمازدگی قرار دارند. گرمازدگی یک وضعیت اورژانسی پزشکی است که می تواند منجر به عوارض جدی و حتی مرگ شود.
دلایل اهمیت پیشگیری از گرمازدگی در کودکان
بدن کودکان کوچکتر است و نسبت سطح بدن به حجم بدن آنها بیشتر است. این بدان معناست که آنها گرمای بیشتری را از محیط جذب می کنند و به سرعت گرمای خود را از دست می دهند.
غدد عرق کودکان به طور کامل تکامل نیافته است. این بدان معناست که آنها به اندازه بزرگسالان عرق نمی کنند و نمی توانند به طور موثر خنک شوند.
کودکان ممکن است به اندازه کافی مایعات ننوشند. آنها به راحتی می توانند دچار کم آبی بدن شوند، که خطر گرمازدگی را افزایش می دهد.
کودکان ممکن است از خطرات گرمازدگی آگاه نباشند. آنها ممکن است به اندازه کافی برای خنک نگه داشتن خود اقدام نکنند.
علائم گرمازدگی در کودکان (تشخیص و اقدام سریع)
گرمازدگی یک وضعیت اورژانسی پزشکی است که می تواند برای کودکان بسیار خطرناک باشد. در هوای گرم، بدن کودکان به سرعت گرم می شود و ممکن است نتواند به طور موثر خنک شود. این امر می تواند منجر به گرمازدگی شود که می تواند عواقب جدی را به دنبال داشته باشد.
تب بالا: دمای بدن 39 درجه سانتیگراد یا بالاتر (102.2 درجه فارنهایت یا بالاتر)
تعریق زیاد: ممکن است پوست کودک خیس و چسبناک به نظر برسد.
ضعف و بی حالی: کودک ممکن است احساس خستگی، خواب آلودگی یا بی حال بودن کند.
سرگیجه و سردرد: کودک ممکن است سرگیجه داشته باشد یا از سردرد ابراز ناراحتی کند.
حالت تهوع و استفراغ: کودک ممکن است حالت تهوع داشته باشد یا استفراغ کند.
اسهال: کودک ممکن است اسهال داشته باشد.
گرفتگی عضلات: کودک ممکن است از درد عضلانی یا گرفتگی عضلات ابراز ناراحتی کند.
تشنج: در موارد شدید، کودک ممکن است دچار تشنج شود.
از دست دادن هوشیاری: در موارد بسیار شدید، کودک ممکن است هوشیاری خود را از دست بدهد.
نکته مهم:
ممکن است همه کودکان تمام این علائم را تجربه نکنند.
برخی از کودکان ممکن است فقط چند علامت داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است علائم شدیدتری را تجربه کنند.
در صورت مشاهده علائم گرمازدگی در کودک خود، اقدامات فوری زیر را انجام دهید:
1. کودک را به مکانی خنک و سایه دار منتقل کنید:
از قرار گرفتن کودک در معرض نور مستقیم خورشید خودداری کنید.
اگر در داخل خانه هستید، کولر یا پنکه را روشن کنید.
اگر در فضای باز هستید، کودک را به زیر سایه درخت یا چتر ببرید.
2. لباس های اضافی کودک را درآورید:
هر چه لباس های کمتری بپوشد، خنک شدن او آسان تر خواهد بود.
اگر کودک خیس است، لباس هایش را عوض کنید.
3. به کودک مایعات خنک بدهید:
آب بهترین گزینه است، اما می توانید از محلول الکترولیت نیز استفاده کنید.
به کودک مایعات را به تدریج و در حجم کم بدهید تا دچار تهوع و استفراغ نشود.
4. از کمپرس سرد برای خنک کردن پیشانی، زیر بغل و کشاله ران کودک استفاده کنید:
می توانید از حوله مرطوب، بطری آب سرد یا بسته های یخ استفاده کنید.
از قرار دادن مستقیم یخ روی پوست کودک خودداری کنید.
5. مراقب علائم حیاتی کودک باشید:
نبض، تنفس و دمای بدن کودک را به طور منظم بررسی کنید.
در صورت عدم بهبود علائم، یا در صورت بدتر شدن آنها، فوراً با اورژانس تماس بگیرید.
6. در صورت عدم بهبود علائم، کودک را فوراً به پزشک برسانید:
حتی اگر علائم کمی بهبود یافته باشند، باز هم باید کودک را توسط پزشک معاینه شود.
ممکن است کودک دچار عوارض جانبی پنهانی شده باشد که نیاز به مراقبت پزشکی دارد.
نکات مهم هنگام گرما زده شدن کودک
از دادن هرگونه نوشیدنی کافئین دار یا الکلی به کودک خودداری کنید. این نوشیدنی ها می توانند کم آبی بدن را بدتر کنند.
به کودک حمام آب سرد ندهید. این کار می تواند شوک ایجاد کند و وضعیت را بدتر کند.
اگر کودک تشنج کرد، سعی نکنید او را متوقف کنید. فوراً با اورژانس تماس بگیرید.
حتی اگر کودک بیهوش شده است، به او مایعات ندهید و چیزی در دهان او نگذارید.
با اقدامات سریع و صحیح می توان جان کودک را در برابر گرمازدگی نجات داد. همیشه به خاطر داشته باشید که پیشگیری بهترین راه برای محافظت از کودک در برابر گرمازدگی است.
کودکان را در محیطی خنک و سایه دار نگه دارید. از قرار گرفتن آنها در معرض نور مستقیم خورشید به خصوص در گرم ترین ساعات روز (بین ساعت 10 صبح تا 4 بعد از ظهر) خودداری کنید.
در صورت امکان، از کولر یا پنکه برای خنک کردن هوای منزل استفاده کنید.
پنجره ها را در شب باز کنید تا هوای خنک به داخل خانه جریان یابد.
از پرده ها یا سایبان برای جلوگیری از ورود نور مستقیم خورشید به داخل خانه استفاده کنید.
کودکان را به طور مرتب به حمام خنک ببرید.
لباس مناسب
به کودکان لباس های نخی، نازک و روشن بپوشانید. از پوشیدن لباس های تیره و ضخیم خودداری کنید.
از کلاه لبه دار برای محافظت از سر کودکان در برابر نور خورشید استفاده کنید.
از عینک آفتابی برای محافظت از چشمان کودکان در برابر نور خورشید استفاده کنید.
مصرف آب کافی
به کودکان مایعات فراوان، به خصوص آب، بدهید. از نوشیدنی های شیرین و کافئین دار خودداری کنید.
می توانید از محلول های الکترولیت برای جبران مایعات و املاح از دست رفته بدن کودک استفاده کنید.
همیشه یک بطری آب خنک در دسترس کودک قرار دهید.
به کودک خود در طول روز به طور مرتب آب بدهید، حتی اگر تشنه نباشد.
مصرف غذای مناسب
به کودکان غذاهای سبک و مقوی بدهید. از غذاهای سنگین و پرچرب خودداری کنید.
میوه ها و سبزیجات تازه را در رژیم غذایی کودک بگنجانید. این مواد غذایی حاوی آب و املاح معدنی هستند که به حفظ تعادل آب بدن کمک می کنند.
از غذاهای شور و تند که می توانند باعث تعریق بیشتر شوند، خودداری کنید.
فعالیت بدنی کنترل شده
فعالیت های بدنی کودکان را در گرم ترین ساعات روز محدود کنید.
در صورت فعالیت بدنی در گرمای روز، به کودک مایعات فراوان بدهید و به او استراحت کافی بدهید.
از بازی در فضای باز در گرم ترین ساعات روز خودداری کنید.
محافظت از پوست کودک
از کرم ضد آفتاب با SPF مناسب برای محافظت از پوست کودکان در برابر نور خورشید استفاده کنید.
از کرم ضد آفتاب به طور مرتب، به خصوص بعد از شنا یا تعریق، استفاده کنید.
با رعایت این نکات ساده می توانید از گرمازدگی در کودکان جلوگیری کنید و آنها را در گرمای تابستان سالم و شاد نگه دارید.