آموزش مهارت حل مسئله به کودکان پیش دبستانی

آموزش حل مسئله به کودکان پیش دبستانی یکی از مهم ترین و پایه ترین مهارت هایی است که باید والدین توجه ویژه ای به آن داشته باشند. این مهارت به کودکان کمک می‌کند تا با مسائل رو به رو شوند، راه حل مناسبی برای آن پیدا کنند و از این طریق، به تفکر خلاقانه و منطقی عادت کنند. همچنین آموزش مهارت حل مسئله به خردسالان کمک می‌کند تا بتوانند در مواجه با مشکلات روزمره، با اعتماد به نفس بیشتری موضوعات پیش رو را حل کنند.

یادگیری مهارت حل مسئله خصوصا در سال های اولیه زندگی نونهالان بسیار حائز اهمیت است پس اگر می‌خواهید اطلاعات جامعی درباره تکنیک های آموزشی حل مسئله به کودکان پیش دبستانی را داشته باشید، این مقاله مناسب شما است! ما در این مقاله قصد داریم علاوه بر آموزش تکنیک های حل مسئله، بازی های تقویت کننده برای یادگیری مهارت حل مسئله را نیز به شما معرفی کنیم. پس تا انتهای متن همراه ما باشید:

مزایای مهارت حل مسئله برای کودکان

توانایی حل مسئله علاوه بر رشد و تقویت ذهنی کودکان مزایای دیگری را برای آنها به همراه دارد از جمله:

• رشد و بهبود خلاقیت کوکان
• افزایش اعتماد به نفس کودک
• بالا بردن توانایی کودکان در ریاضیات
• توانمندی کودک در مدیریت کردن مسائل
• توانایی در حل مسئله و مراقبت از خود حتی بدون حضور والدین

چرا آموزش حل مسئله به کودکان مهم است؟

شاید بارها این جمله را از افراد بزرگسال شنیده باشید که “خوش به حال بچه ها مشکلی ندارند و ای کاش میشد ما هم به دوران کودکی برگردیم!”. ممکن است از دید بزرگ ترها کودکان زندگی بی دردسر و شادی داشته باشند و مسائل آنها بسیار کوچک و پیش و پا افتاده به نظر برسد، اما واقعیت این است همین مسائل به اصطلاح ناچیز، برای بچه ها با توجه به سن و شرایطی که در آن قرار دارند، بسیار مهم و بزرگ به شمار می‌آید.

فرزند شما هر روز با مسائل مختلفی رو به رو می‌شود؛ از مشکلات تحصیلی گرفته تا مشکلاتی که ممکن است در حین بازی برای او به وجود آید! با این حال تنها تعداد کمی از کودکان برای برطرف کردن مشکلات ایجاد شده راه حل مناسبی دارند و خردسالانی که مهارت حل مسئله را آموزش ندیده‌اند، ممکن است به جای انرژی گذاشتن برای حل مسئله به شیوه صحیح، از مواجه شدن با آن بترسند یا از آن کناره گیری کنند.

همین موضوع باعث می‌شود تا کودکان بدون شناخت انتخاب های خود، دست به عمل شوند؛ مثلا کودکی را در نظر بگیرید که مورد تمسخر قرار می‌گیرد، بلافاصله از کلاس خارج می‌شود. زیرا راه حل دیگری برای متوقف کردن اینگونه رفتارها را ندارد. این انتخاب های تکانشی در آینده مشکلات جدی تری را برای آنها به وجود می‌آورد و حتی در شرایط پیچیده تری احتمال دارد باعث عقب ماندن بچه ها از درس و مدرسه شود.

همچنین بخوانید: بهترین خانه بازی شرق تهران

4 گام آموزش مهارت حل مسئله به کودکان

بسیاری از والدین برای حل مسئله به فرزندانشان می‌آموزند تا در مواجه شدن با یک مشکل خاص چه واکنشی از خود نشان دهند؛ که البته این موضوع تا حدودی بهتر از این است که کلا آموزشی در زمینه حل مسئله به کودک داده نشود.

اما نحوه آموزش صحیح حل مسئله به کودک چیست؟ شما به عنوان یک والد و یا یک مربی باید این موضوع را در نظر داشته باشید که چیزی را برای کودکان دیکته نکنید؛ مثلا برخی از والدین با ارائه یک راه حل در شرایط خاص، این تفکر را در کودکان ایجاد می‌کنند که هنگام رو به رو شدن با یک مسئله تنها یک راه حل برای آن وجود دارد. (مثلا زمانی که دوستت باهات قهر کرد رفتار x را داشته باش و یا برای برطرف کردن آن باید به مادر یا پدرم مراجعه کنم تا به من بگویند که چه کاری صحیح است!)

معمولا خردسالانی که احساس ناامیدی می‌کنند، برای حل مشکلشان تلاشی هم ندارند. با این حال ما باید سعی کنیم فرمول روشنی برای حل مشکل به بچه ها بدهیم تا نسبت به توانایی هایشان احساس اطمینان بیشتری داشته باشند. در ادامه متن به 5 مرحله آموزش حل مسئله اشاره شده است:

1) مشکل را شناسایی کنید

بیان مشکل با صدای بلند یا حتی مشخص کردن مسئله به وجود آمده در ذهن می‌تواند تفاوت بزرگی را در کودکانی که احساس سردرگمی دارند ایجاد کند. در این حالت به کودک خود کمک کنید تا مشکلش را بیان کند مثلا “من از اینکه در تعطیلات همبازی ندارم ناراحتم”. تا زمانی که بچه ها نتوانند مشکلشان را شناسایی کنند توانایی ارائه راه حل مناسب را نیز نخواهند داشت.

2) حداقل 5 راه حل را به کمک کودک بیان کنید

بعد از شناسایی مشکل، به همراه کودک راه حل های متفاوتی را بر روی کاغذ بنویسید. در این مرحله به فرزندتان یاد آور شوید نیازی نیست برای ارائه راه حل، ایده هوشمندانه و عالی داشته باشی در واقع هدف از این مرحله بهبود خلاقیت آنها در پیدا کردن راه حل های بالقوه است. زمانی که کودک در حال تلاش برای ارائه یک ایده جدید است به او کمک کنید تا راه حل مناسبی برای حل مسئله پیدا کند البته به خاطر داشته باشد در این مسیر در کنار کودک باشید نه یک قدم جلو تر از او!

3) مزایا و معایب هر مسئله را مشخص کنید

بعد از پیدا کردن راه حل های متفاوت برای حل مسئله به فرزندتان کمک کنید تا پیامدهای احتمالی مثبت و منفی را برای هر راه حل بالقوه شناسایی کند. برای این کار می‌توانید با تکنیک اگر … یا آن وقت … با فرزندتان راه حل ها را بررسی کنید.

4) انتخاب بهترین راه حل

در آخرین گام بعد از بررسی مزایا و معایب هر یک از راه حل های ارائه شده، می‌توانید به همراه کودک بهترین راه حلی که بیشترین سود و کمترین ضرر را دارد، انتخاب کنید.

همچنین بخوانید: مهدکودک 5 ستاره در تهران

بازی های یادگیری و تقویت مهارت حل مسئله

بازی های آموزشی، نقش مهمی را در یادگیری و تقویت مهارت حل مسئله برای کودکان 3 تا 6 سال ایفا می‌کند بنابراین اگر می‌خواهید یادگیری مهارت حل مسئله را برای فرزندتان شیرین تر و موثر تر کنید، از بازی هایی که در ادامه آنها را معرفی می‎کنیم غافل نشوید!

حل پازل

یکی از بازی های کمک کننده برای تقویت توانایی حل مسئله در کودکان استفاده از انواع پازل ها است. شما می‌توانید برای سرگرم کردن فرزندتان پازل های متفاوتی را در خانه درست کنید مثلا با چاپ تصویر رنگی کودکانه و چسباندن آن به تکه ایی از مقوا می‌توانید با توجه به سن فرزندتان تصویر آماده شده را به چند تکه مختلف تقسیم کنید و در اختیار کودک قرار دهید. همچنین می‌توانید نمونه های آماده و متنوع موجود در فروشگاه را برای کودک تهیه کنید البته باید توجه داشته باشید پازل انتخابی شما متناسب با سن و توانایی فرزندتان باشد برای مثال برای سنین یک سال و نیم تا دو سال از پازل های تک قطعه ای شروع کنید و سپس گام به گام پازل ها را به دو قطعه ایی، سه قطعه ایی و در نهایت چند قطعه ایی تغییر دهید.

همچنین بخوانید: 5 غذای مناسب کودکان در آلودگی هوا

بازی های ساختنی

همین که کودکان در بازی های ساختنی مانند لگو بازی تلاش می‌کنند تا قطعه را سوار بر قطعه دیگر کنند و به سازه خود شکل و شمایل مطلوبی بدهند موجب تقویت مهارت حل مسئله در کودکان می‌شود. بازی های ساختنی به دلیل خلاق بودن و گستردگی دامنه بازی، به عنوان یکی از مهم ترین تقویت کننده های خلاقیت و مهارت حل مسئله در کودکان شناخته شده است.

در حین بازی می‌توانید فرزندتان را همراهی کنید مثلا از او بپرسید: ” اینجا چی بذاریم که ماشین بتونه از روی آب هم حرکت کنه ” یا ” بنظرت برای اینکه ماشین پرنده داشته باشیم از چه چیزای دیگه ای می‌تونیم استفاد کنیم؟ ” شما با همراهی کردن کودک می‌توانید تفکرات جدیدی را در او به وجود بیاورید که همین موضوع برای رشد بهتر خلاقیت و مهارت حل مسئله بسیار موثر است.

بازی راهروهای پیچ در پیچ (maze)

شما می‌توانید برای آموزش مهارت حل مسئله، بازی های خانگی مختلفی را از جمله بازی ماز یا راهروهای پیچ در پیچ را برای کودک طراحی کنید. در این بازی با استفاده از بالش ها یا تکه های پارچه مسیر های پیچ در پیچی را ایجاد کنید و از کودک بخواهید مسیر درست را پیدا کند و در پایان مسیر  برای تشویق او یک خوراکی قرار دهید.

بازی بیست سوالی یا پانتومیم

یکی از معروف ترین بازی هایی که ذهن کودک را برای حل مسئله به چالش می‌کشد بازی بیست سوالی یا پانتومیم است. این بازی ها بدون هیچ محدودیتی قابل اجرا است فقط توجه داشته باشید با توجه به سن کودک بازی بیست سوالی را انجام دهید و از کلمات خیلی سخت و چالشی برای آنها استفاده نکنید.

همچنین بخوانید: بهترین مهدکودک شرق تهران

سایر بازی های آموزشی برای مهارت حل مسئله به کودکان

• بازی بولینگ
• بازی فکری چوب خط
• بازی فکری دوز ایستاده
• قطار چوبی مونته سواری
• بازی مکعب چوبی تغییر چهره

به نظر شما دیگه چه بازی های آموزشی برای تقویت مهارت حل مسئله در این لیست قرار می‌گیرد؟ با ما در بخش کامنت های در میان بگذارید😃