اگر شما هم مانند بسیاری از والدین نگران ناخن جویدن فرزندتان هستید این مقاله ممکن است برایتان مفید باشد. ناخن جویدن یکی از عادات بد کودکان است که میتواند برای آنها مشکلاتی مانند آسیب به ناخن و بافت های اطراف ناخن، ابتلا به عفونت های دهانی، ابتلا به کرمک و همچنین افزایش استرس و اضطراب را ایجاد کند.
اما جای نگرانی نیست، ما در این مقاله به راهکارهای موثری برای درمان ناخن جویدن کودکان اشاره کردیم که میتوانید با انجام این ترفندها به کودک خود کمک کنید تا به سایر مشکلات دیگر دچار نشود.
تقریبا نیمی از کودکان ناخن جویدن را از سن 3 یا 4 سالگی آغاز میکنند و در اکثر آنها این رفتار با گذشت زمان از بین میبرد. کودکان ممکن است بر اثر عوامل مختلفی دست به چنین رفتارهایی که به اصلاح عادت های عصبی گفته میشود بزنند. مانند: مکیدن انگشت، پیچاندن مو، کندن مو، دست کردن در بینی و یا دندان قروچه
اختلالات روان مانند افسردگی، استرس، اضطراب اجتماعی، اختلال عصبی رشد، اتیسم و … میتوانند جزء عواملی باشند که کودک را به ناخن جویدن ترغیب میکند. اما سایر موارد دیگر عبارتند از:
همانطور که گفتیم کودکان بعد از مدتی این عادات عصبی را ترک میکنند پس نیازی نیست نگران این موضوع باشید و تنها کافی است با انجام برخی از ترفندها به آنها در کاهش یا حذف رفتارهای این چنینی کمک کنید. اما در صورتی که ناخن جویدن فرزندتان طولانی مدت شد و نگرانی هایی در این باره برای شما ایجاد کرد، توصیه میشود حتما با یک روانشناس بالینی یا روانشناس کودک و نوجوان مشورتی داشته باشید تا بتوانید از آسیب های احتمالی که سلامت روان کودک را تهدید میکند جلوگیری کنید.
همچنین بخوانید: چرا بازی در فضای باز برای کودکان مهم است؟
ناخن های کثیف میتواند عاملی برای انتقال ویروس ها و باکتری های مختلف باشد؛ از این رو زمانی که کودکان شروع به جویدن ناخن هایشان میکنند ممکن است ابتلا به بیماری های مختلفی را تجربه کنند یا مشکلات دیگری برایشان پیش بیاید. از جمله:
جویدن ناخن یکی از عادات رایج در کودکان نوپا است اما معمولا این رفتار در کودکان دو ساله ناشی از استرس و تنش بالا در آنها نمیباشد. اکثر کودکان دو ساله به دلیل تقلید از کودکان دیگر دست به چنین رفتاری میزنند.
البته برخی دیگر از کودکان دو ساله از چیدن ناخن ها توسط ناخن گیر فراری اند که این موضوع میتواند عاملی برای ناخن جویدن آنها شود. علاوه بر مواردی که گفته شد عوامل ژنیکی و یا بیش فعال بودن کودکان نیز میتواند از دلایل ناخن جویدن یک کودک دو ساله باشد.
همچنین بخوانید: بهترین مهدکودک در تهرانپارس
گروهی از روانشناسان دانشگاه علوم پزشکی شیراز طی تحقیقاتی که بر روی 66 کودک مبتلا به ناخن جویدن (NB) از مجموع 450 کودک و نوجوان ارجاع شده در طی 4 ماه متوالی شناسایی شدند، چنین بیان کردند که: افرادی که در این نمونه حضور دارند به دلایل مختلف به کلینیک روانپزشکی مراجعه کردند و ناخن جویدن کودک علت اصلی آنها نبود.
بر اساس آمار منتشر شده در سایت معتبر www.ncbi.nlm.nih.gov نتایج به دست آمده از تحقیقات انجام شده بر روی 66 کودک دارای عادت ناخن جوی، تعدادی از آنها به اختلالات روان مبتلا بودند.
جدول زیر ارتباط فراوانی اختلالات روانپزشکی بر اساس جنسیت در کودکان مبتلا به ناخن جویدن را نشان میدهد:
دختران | N=22 | پسران | N=41 | اختلال |
% | N | % | N | |
68.2 | 15 | 78.0 | 32 | اختلال بیش فعالی کمبود توجه (47 نفر) |
31.8 | 7 | 39.0 | 16 | اختلال نافرمانی مقابله ای (23 نفر) |
0.0 | 0 | 9.8 | 4 | اختلال سلوک (4 نفر) |
9.1 | 2 | 4.9 | 2 | اختلال افسردگی اساسی (4 نفر) |
4.5 | 1 | 17.1 | 7 | اختلال تیک (8 نفر) |
22.7 | 5 | 19.5 | 8 | اختلال اضطراب جدایی (13 نفر) |
4.5 | 1 | 12.2 | 5 | کم توانی ذهنی (6 نفر) |
4.5 | 1 | 14.6 | 6 | اختلال وسواس فکری عملی (7 نفر) |
0.0 | 0 | 24.4 | 10 | شب ادراری (10 نفر) |
0.0 | 0 | 4.9 | 2 | اختلال رشد فراگیر (2 نفر) |
81.8 | 18 | 100 | 41 | حداقل یکی از اختلالات روانپزشکی فوق (59 نفر) |
در صورتی که ناخن جویدن کودکان ادامه دار شود و چاره ای برای درمان آن نیاندیشید ممکن است آنها به مشکلات جدی تری دچار شود. حالا که پیش زمینه ای درباره علت و عوارض جویدن ناخن در کودکان دارید نوبت به معرفی تکنیک های درمانی ناخن جویدن در کودکان میرسد که در ادامه به چند مورد کاربردی آن اشاره میکنیم:
همچنین بخوانید: غذای کودکان در مهدکودک
در وهله اول باید علت جویدن ناخن را در کودک شناسایی کنید تا بتوانید بهترین راهکار را برای کاهش و حذف این رفتار به او ارائه دهید. برخی از کودکان به دلیل ترس و اضطراب زیاد شروع به جویدن ناخن هایشان میکنند مانند جدایی والدین، جا به جایی خانه یا مدرسه، دعوا با همکلاسی، اضاففه شدن عضو جدید در خانواده و … .
در صورتی که ناخن جویدن فرزند شما ناشی از استرس و تنش زیاد باشد توصیه میشود برای برطرف کردن این رفتار و همینطور جلوگیری از سایر آسیب های روانی که به کودک وارد میشود با یک روانشناس مشورت کنید. اما با این حال برخی از تکنیک ها برای کاهش عادات نامطلوب آنها میتواند موثر باشد.
شما برای این کار میتوانید با تهیه یک پوستر و نصب کردن آن به دیوار اتاق فرزندتان، تعداد روزهایی را که ناخن هایش را نمیجود را یادداشت کنید و در کنار یک ستاره بزنید یا از برچسب های رنگی استفاده کنید. سپس با فرزندتان یک قانون بگذارید. مثلا به او بگویید ” عزیزم اگه تعداد ستاره هایی که رو پوستر برات چسبوندیم به 10 تا برسه یک جایزه خوب برات تخم مرغ شانسی میگیرم!”
اگر فرزنده شما نمیتواند یک روز کامل این کار را انجام ندهد بهتر است برای شروع روز را به بخش کوچکتری تقسیم کنید مثلا قبل از صبحانه، در طول ناهار و … . البته بهتر است این کار را هوشمندانه انجام دهید تا کودک شخصیت شرطی نگیرد و بابت هر عملی که انجام میدهد از شما جایزه نخواهد؛ مشورت با روانشناس کودک میتواند در این زمینه بسیار موثر باشد.
سعی کنید تمرکز و انرژی کودک را بر روی کار دیگری متمرکز کنید. شما میتوانید با تهیه برخی از وسایل سرگرم کننده مانند فیجت های توپی، خمیر بازی، اسلایم و … میتوانید برای مدتی حواس کودک را از ناخن جویدن پرت کنید. همچنین گذاشتن کارتون های هیجان انگیز، وقت گذروندن با کودک، رفتن به شهربازی و پارک هم میتواند به طور چشمگیری در کاهش ناخن جوی و فراموشی آن موثر باشد.
هرگز فرزندتان را به دلیل جویدن ناخن دعوا یا سرزنش نکنید چرا که رفتارهای این جنینی ک از سوی والدین سر میزند نه تنها کمکی به بهود شرایط نمیکند بلکه در برخی مواقع نیز موجب تشدید رفتار کودک میشود.
همچنین بخوانید: مهدکودک پنج ستاره شرق تهران
استفاده از لاک های ضد جویدن ناخن یا داروهای ترک جویدن ناخن یکی دیگر از روش هایی است که میتوان برای درمان از آن استفاده کرد. این نوع داروها که در قالب پد روانه بازار میشوند، میتواند مزه تلخی به ناخن دهند و کودک را از انجام جویدن ناخن هایش زده کند.
در صورتی که تکنیک های فوق برای کودک بی تاثیر بود و او همچنان به جویدن ناخن هایش ادامه میداد بهتر است در این خصوص از یک مشاور یا روانشناس بالینی کودک کمک بگیرید تا بهترین راهکار را با توجه به شرایط فرزندتان ارائه دهد.
در برخی از موارد جویدن ناخن میتواند یکی از نشانه های اضطراب بیش از حد کودک باشد. در صورتی کودک با ناخن جویدن به خود آسیبی وارد میکند و انگشتانش زخم و خون آلود میشود یا شاهد سایر عادات عصبی مانند مو کنی، پوست کنی، دندان قروچه و … در کودک خود هستید توصیه میشود حتما به یک روانشناس مار در زمینه کودک و نوجوان مراجعه کنید.